A fin dun soño, o comezo dunha loita. Reflexión final, parte II.

Sábado 28 de setembro de 2.013. Instituto Oceanográfico de Vigo, Cabo Estai, San Miguel de Oia. 12:50 do mediodía. Transcorre a que a priori debería ser a miña penúltima xornada de traballo. Serao con toda seguridade, alo menos, da tempada estival. O que non ten nada de estival é precisamente a meteoroloxía do día de hoxe. Malia a temperatura máis que agradable que se respira, chove, e zoa un forte vento que pica a mar embravecida.

Pode que ese, a mala climatoloxía, sexa outro dos ingredintes que conformaron o cóctel de humor revirado co que esta mañá me erguín. O pouco costume de madrugar fixo que non pegara ollo en toda a noite, e, cando espertei, caía de sono. Quedei sen tempo, non puiden almorzar, e cheguei ó chollo cunha fame negra. Coma sempre que chove nesta cidade, o tráfico era insufrible, e din o relevo xustiño de todo.

Ondas rachando contra as rochas ós pés do Oceanográfico.

Con ese enfado, din a rolda de recoñecemento polo recinto, deixei todo preparado, e, aínda anoxado, dispúxenme a escribir este artigo. Foi entón, mentres me mergullaba nas miñas vivencias na viaxe para atopar a inspiración, cando me decatei do absurdo do meu mal humor. E para elo non tiven máis ca retrotraerme 10 meses, a aquela fronteira entre Vietnam e Laos na que quedara atrapado o meu autobús.

Sono, fame, meteoroloxía adversa, retraso sobre o horario previsto… O sono acumulado nunha madrugada comparado con tres días sen durmir. Unha mañá sen comer fronte a máis de dous días cuns poucos anacos de carne de can aos que me convidaran. Unhas pingas de nada aquí, tres días de choiva tropical daquela. E os dez minutos de retraso que tanto me indignaron hoxe, esquecendo as trinta horas que demorara naquela odisea laosiana. Puta mente humana, que a todo se afai…

Ó mesmo tempo que me asqueaba a miña estupidez, decatábame do moito que me vou ter que esforzar para ser consecuente coas experiencias vividas na viaxe. Escasos oito meses de retorno á privilexiada vida primeiromundista abondaron para facerme ver que se quero demostrar que cumprín os meus obxectivos, que a inmensa aprendizaxe á que fun sometido pode valer e vai valer para moito, vou ter que traballar ben a cabeciña.

Porque si, miñas xentiñas. Dende a máis fonda das modestias, hei de dicir que considero cumpridos os obxectivos principais cos que afrontaba a miña aventura. Teño claro que, en última instancia, haberedes de ser vós nunhas ocasións e o tempo noutras @s que emitades o xuízo final, pero polo que a min respecta, doume por máis ca satisfeito. Moito máis ca satisfeito. Vexamos:

Cando partín, a fama que me precedía de moinante profesional, case que de jedi da troula, fixo que afrontase a aventura cunha enorme responsabilidade para con esa reputación. Debía estar á altura. Pois ben: puxen a proba a noite de todos e cada un dos países que pisei. Catei, impregneime, nalgúns casos ata case que me mergullei nos licores e elixires típicos e tradicionais de todos eles. Frecuentei os antros e buratos máis canallas e indecentes da xeografía mundial. E, lóxicamente, extraín conclusións. Como me temía, a Galiza encabeza cómodamente a elite da esmorga internacional. Honra que, pola miña experiencia, compartimos coa Arxentina.

Beber licor café e fernet nun bar feito de xeo foi unha das demostracións de que este obxectivo quedou ben cumprido.

Se a etiqueta de festeiro crónico que levo enriba é de sobra coñecida, a de celtista enfermizo non é menos contundente -e menos xusta tampouco-. É por isto que, neste senso, o compromiso era dobre. Primeiro, debía levar o celtismo alén das nosas fronteiras, tan lonxe coma eu chegase. Penso que abonda dicir que, no Xapón, escoitei recitar de boca dun toquiota a aliñación do Celta do ’99 toda seguidiña, de Dutruel a Lubo Penev. E segundo, había que seguir as evolucións do equipo malia toda adversidade, sen importar cáles fosen as circunstancias. Dun xeito ou doutro, non perdín nin un só partido. Non descansei ata ver ó Celtiña en Primeira, e seguín a primeira metade do retorno á elite co sufrimento que a ocasión requería, mailo plus da distanza.

Celebración en Totoritas, canda César, do ascenso a Primeira.

Outro obxectivo primordial era o de sobrevivir un ano enteiro polo planeta adiante co orzamento destinado nun principio. Xa dende o primeiro día dinme conta de que ese ía ser un reto moi difícil de superar. Por non dicir imposible. Apertei o cinto todo o que puiden, quiteime de todo vicio posible, pasei moita famiña. Atravesei, con moita diferencia, os momentos máis complicados de toda a viaxe, chegando incluso a aceptar a inevitabilidade de ter que retornar, poñendo fin ó soño na metade do mesmo. Sorte que xurdiu un plan de rescate exterior, tantas veces aquí comentado, grazas ó cal puiden completar o proxecto. Mais, neste punto si, hei de recoñecer o fracaso no cumprimento do obxectivo. Xa sexa á hora de trazar o orzamento ou á hora de cinguirme a el, pero o caso é que fracasei. E contundentemente.

Plan de viabilidade económica activado. Insuficiente.

Outros obxectivos que me plantexei foron educar o estómago ou mellorar as miñas preocupantes eivas en materia de orientación. En canto ó primeiro, dicir que marchei da Terriña sendo un chisco repunante. Facíalle ascos a varias comidas, algunha delas incluso constituía unha vergoña para o seren galego. Un ano despois, e tras papar cans, fetos de paxaros, serpes, crocodilos ou canguros, son quén de rillar ó demo polas pernas se fai falla. E no que atinxe ó tema da orientación, saín de aquí sendo incapaz de facer un plano da miña casa. Literalmente, non podía lembrar de qué lado está ubicada cada habitación. Un ano despois, e tras camiñar por vales, montañas, glaciares, selvas e desertos, o outro día anunciaron o meu nome pola megafonía de Carrefour. E traballei alí case catro anos. Digamos, pois, que nestes obxectivos saio ó 50% de cumprimento.

Comendo cousas perfectamente descoñecidas no Xapón.

Como son coñecedor do suxo das vosas mentes, tamén farei mención aquí dos obxectivos e motivacións erótico-festivas. Suxerencias recibín de todo tipo de cara a seren plantexadas como reto. Que se había que probar con unha de cada continente, de cada raza. Incluso de cada país. Houbo ata quen me instigou a sementar o planeta de pequenos adrianciños. ¿Que se cumprín os obxectivos? Bueno, honrando á miña natureza, respostarei con outra pregunta: ¿hai alguén que estea realmente satisfeito co sexo que practica, que non queira máis? Pois iso. Non sei se estiven á altura da sona de pinantes d@s calvarienses. Xúrovos que fixen o que puiden.

Porteñas, amig@s. ¡Aaaaai, as porteñas!

Chegd@s a este punto, querid@s amig@s, lamento dicirvos que é momento de poñernos de novo seri@s. Porque do que vos vou falar a continuación é o motivo principal polo que aquel día de febreiro de 2.012 saín pola porta da miña casa. O obxectivo, que é do que estamos a falar hoxe aquí, o obxectivo capital da viaxe, da aventura, ou do soño da miña vida. Como prefirades. Algo sen o que ningunha das tres cousas tería adquirido sentido algún: a aprendizaxe. Tódolos coñecementos que ó longo daqueles 365 días fun recibindo, asimilando e arquivando coidadosamente na miña mente. Porque era consciente de que, algún día, han constituír a base do Adri do futuro. Pode que xa o fagan.

Aprender, aprender e aprender. Iso foi o que fixen ininterrompidamente, dende Recife ata Khajuraho. Con maior ou menor intensidade, de xeito máis ou menos agradable, conceptos máis difíciles ou máis doados. Pero aprender á fin e ó cabo. Algo que me debía server para reafirmarme nos meus pensamentos ou para amosarme o trabucado que estaba. Algo que me valeu para ratificarme con toda firmeza e contundencia. Para, no mellor dos sentidos, radicalizarme por completo.

Cómo non aprender. Estiven no punto de partida da revolta dos escravos. Pisei terras gauchas, guaraníes, tupís. Charrúas, yámanas, mapuches. Incas, quechuas, aymaras. Yaguas, kunas, mayas. Toda unha infinidade de culturas orixinarias latinoamericanas que me aprenderon, entre outros milleiros de cousas, a súa admirable relación coa natureza, co planeta; ou as súas sociedades baseadas na humildade, o traballo e a honestidade. A triloxía inca do uku pacha, kai pacha e hanan pacha, ou o saúdo quechua ama sua, ama qhella ama llulla (non sexas ladrón, non sexas lacazán, non sexas mentireiro).

Bolivia, o máis auténtico dos países latinoamericanos.

Na miña incursión en territorio comanche ideolóxico, descubrín as dúas facianas da icona do capitalismo. Máis aló da súa versión ociosa, que che aporta a sensación de que máis que pola porta de chegadas do aeroporto, entraches nese país pola pantalla do teu televisor, os Estados Unidos amosan a verdadeira cara dun sistema cruel, fratricida, devastador. O contraste entre a realidade que os escaparates tratan de meterlle polos ollos ó consumidor e a que ti percibes na sombra, aló onde non chegan a alumear as luces de neón, emite un fedor insoportable. Lonxe das idílicas vidas yankees que adoitamos ver na tele, existe unha realidade onde predomina unha desigualdade entre clases insufrible, que orixina unha enorme maioría social sen acceso ós servizos máis básicos.

O paseo de Hollywood, puro exemplo do embuste estadounidense.

Xa en Oceanía, aprendín que as terras que representan as antípodas do meu país natal, atópanse tamén nas antípodas de integrar unha sociedade xusta e igualitaria entre a maioría descendente dos colonos europeos e as culturas indíxenas, orixinarias do continente. O máis sangante dos casos é o dos aborixes australianos. Denostados, confinados nas capas sociais máis marxinais e discriminadas, constitúen un colectivo sen futuro e cun presente lastimoso, abocados á droga, o alcol e a delincuencia. Mellor parados saen os maoríes neocelandeses, que malia seren igualmente desterrados e obrigados a integrarse nunha cultura allea no seu propio territorio, están máis protexidos e mellor amparados polas leis da constitución kiwi, polo que a súa cultura é considerablemente máis respectada.

E para o final, quedou Asia. Terra de culturas milenarias, históricos imperios e pobos enigmáticos. A gran descoñecida. Onde todo nos é máis alleo ca en ningures. Onde Marco Polo descubriu a Ruta da Seda, e con ela a escritura oriental, o papel moeda, o Gran Canal, os tigres, o sistema postal… O que eu descubrín únicamente me valeu a min, mais aposto a que pouco menos abraiado ca o viaxante veneciano debín ficar. Comecei visitando o país das mil e unha illas, das mil e unha relixións, dos mil e un pensamentos. Todo mesturado. Todo cohesionado con tolerancia e respecto mútuo. Así percibín Indonesia.

Descubrín o pobo que outorga unha nova dimensión ós conceptos de humildade, xenerosidade, educación e civismo. De ningún deles se pode facer abuso do seu uso, ningún deles pode ser executado en exceso. Se non o fai a cultura xaponesa, quere dicir que é imposible.

Descubrín o comunismo convertido na falacia máis ferinte, aquela que fai da túa ideoloxía a do inimigo máis irreconciliable. Na China, o igualitarismo foi arrasado por unha clase alta insaciable; a loita de clases deu paso á loita de Apple contra Samsung (por exemplo); e a dictadura do proletariado foi substituída pola dictadura do mellor postor.

Máis consecuentes coa doutrina de Karl Marx son trala fronteira sur da China. Mais, sorprendentemente, non foi este descubrimento o que máis me encheu o peito. Se en Latinoamérica sentín vergoña da miña orixe europea, na Indochina non atopaba ónde agocharme. Foi neste recanto do lonxano oriente onde recibín as leccións máis duras do percorrido. Eran leccións que falaban de devastación, de poboacións enteiras exterminadas por guerras cruentas perpetradas por un occidente que aínda hoxe goza de total impunidade. Non foi doado de aprender. Únicamente el@s puideron facelo grato.

A última fase de aprendizaxe leveina a cabo na India. Unha terra que semella manterse allea ó virar do planeta, ancorada ás súas crenzas ancestrais. Crenzas que, sen dúbida, poden chegar a namorar. O que tamén é ancestral, e isto non namora precisamente, é o papel que se lle outorga á muller nesta sociedade. É este un papel residual e discriminatorio, supeditado en todo momento á vontade do home. Moito vai a haber que loitar para erradicar a pegada patriarcal deste país demencial.

Pero para iso estamos. Ese foi o motivo principal polo que me embarquei en semellante tolería. Díxeno antes de partir, e dígoo unha vez retornado. Todo canto aprendín ó longo deses doce meses, todo aquelo que me fixo ratificar no meu ideario, radicalizarme no mellor dos sentidos, tivo en todo momento un único obxectivo. Nunca deixei de enfocalo dese xeito. Non podía permitir que tan brutal ritmo de aprendizaxe me convertese no típico sabechón, nun pedante que utilice tan didáctica experiencia namáis que para se regodear ou fachendear. Non será así. Nin por asomo.

Principalmente, porque cada coñecemento que adquirín non fixo senón plantexarme novas incógnitas. Abrirme novos horizontes de pensamento, que no canto de acougar as miñas inquedanzas empurrábanme a seguir afondando no funcionamento deste planeta. Cómo darse por satisfeito, cómo mudar nun sabechón. Imposible.

Culturas a anos luz da nosa realidade. Culturas irmás, algunhas incluso coas mesmas eivas e retos por afrontar. Recunchos privilexiados, preocupados únicamente por que a súa burbulla non estoure xamáis. E inxustizas. Moitas inxustizas. Todo elo, maila base que eu xa levaba preparada da casa, o que fixo foi conformar un caldo de cultivo que hoxe medra no meu interior, e o cal aínda teño que canalizar para sacarlle o mellor rendemento posible.

Parecía case imposible, pero cumprín os obxectivos que me levaron a facer realidade o soño da miña vida. No transcurso do mesmo, cumprín os obxectivos que me marcara para realizalo conforme eu imaxinara. Mais vós sabedes que éste era simplemente un soño de transición, unha especie de preámbulo que me ha de levar ó soño principal. Os verdadeiros obxectivos están aínda por chegar. E son, con anos-luz de diferencia, os máis difíciles de cumprir.

Nesta vida xogo cun dado de mil caras, e só unha delas concede a vitoria. Mais hai dúas lecturas positivas. Unha é que esa cara xa saíu dúas veces. A outra, que nunca vou deixar de tirar o dado. Porque xamáis me habería perdoar a min mesmo non adicar o resto da miña existencia a loitar polo dereito de todas as persoas sobre as que escribín neste blogue a vivir nun mundo máis xusto. Así será. E vós que o veredes.

¡Hip hip!

Corría o ano 1.991. Eu era un cativo de 9 anos que medraba na casa dos meus avós, xa que miña nai botaba todo o día fóra da casa traballando a reo. Estudaba no Colexio Pombal. Ata alí, na quenda de mañá, achegábame e traíame de volta a casa a miña nai. Polo serán levábame e recollíame o meu avó.

Tódolos días, ó chegar a casa, os dous sentabamos xuntos diante do televisor para ver As Bolas Máxicas, mentres eu rillaba o bocata de merenda que a miña avoa me tiña preparado. Son Goku era o meu heroe. Anoxábame co meu avó, que, para facerme rabiar, lle chamaba “o mixiricas”.

As fins de semana pasabámolas en familia. Miña nai e os meus avós xogaban ás cartas, eu xogaba a lanzarme un pano coa miña tía, diminuída psíquica que eu sentía e quería coma unha irmá pequena.

Agás os domingos. Os domingos á tardiña o meu avó desaparecía. Pechábase no salón e nada se sabía del durante dúas horas. Bueno, si que se sabía del. De cando en vez, de súpeto, e non necesariamente tódolos domingos, dende o seu peche no salón lanzaba un berro emocionado, un “¡hip hip!” que soaba na casa enteira e tralo cal automáticamente a miña nai e a miña avoa estoupaban de ledicia, berrando e soltando xestos de rabia. Eu non entendía nada. Non sabía qué significaba ese “hip hip”, non comprendía por qué se poñían tan contentas as miñas vellas. Pero igualmente o agardaba con impaciencia, igual que facían elas, porque sabía que era sinónimo de festa e felicidade.

Cando o berro máxico tardaba en chegar, a miña nai enviábame ó salón. Eu petaba na porta, e entraba. O meu avó estaba sentado nun curruncho, cun pequeno transistor pegado á orella e facendo tremer de xeito nervioso a súa perna. Non sabía qué quería dicir, pero eu preguntáballe: “¿cómo vai o Celta?”. Cando o meu avó voltaba do salón sen ter cantado ningún “hip hip”, sabía que o resto do domingo ía ser apagado e aburrido.

A min non me interesaba o fútbol. Cando había partido na tele ollaba para outro lado, cando comezaban os deportes no Telediario poñíame a facer outra cousa. Sabía que o Celta era un equipo de fútbol, pero non sabía qué significaba, o que supoñía, nin sequera qué ou a quén representaba.

Aínda así, un domingo o meu avó levoume a ver un partido do Celta a Balaídos. A pesares das advertencias da miña nai, que estaba segura de que ía morrer de aburrimento. Todo apuntaba a elo, pero o meu avó, celtista de pro, insistiu en levarme con el.

Sempre digo que os celtistas de pro temos unha propiedade, unha especie de “superpoder”: identíficámonos entre nós tan só con ollarnos, sen necesidade de cruzar unha soa palabra. E estou seguro de que o meu avó percibiu iso en min. A pesares de ser consciente de que ata ese momento non me interesara o máis mínimo polo Celta, el viu en min a capacidade, as cualidades perfectas para ser celtista, sentiu a miña paixón, entendeu que estaba feito desa pasta especial que se require para ser deste equipo, algo que non é doado de atopar.

Para a meirande parte de vós isto soará a fantasía, a sentimentalismo barato, incluso a delirios post ascenso. Tamén é certo que a meirande parte de vós, con tódolos respectos, non sabedes quén é Julián Vara.

Equipo do Celta na tempada 1.991/92.

Chegamos a Balaídos, e subimos as escadas que levaban á nosa localidade. O meu avó era socio de Tribuna. Pagáralle o abono o seu xefe, o Señor González, para quen o meu avó era e supoñía todo, pouco menos que o veneraba. Deixamos atrás o último chanzo, asomamos, e abriuse ante min o estadio enteiro. Había pouco máis de media entrada, pero para min era moitísima xente, máis incluso da que vira nas Cabalgatas de Reis. No céspede os xogadores víanse pequerrechiños, máis pequenos do que se apreciaba na tele. Facían exercicios de quecemento, e os aspersores funcionaban a todo meter. O meu avó sinaloume o xeu xogador favorito. Chamábase Fabiano.

Fabiano Soares.

E deu comezo o partido, aquel Celta – Murcia, e descubrín cómo o celtismo daba renda solta á súa paixón. Cando tocaba o balón Fabiano había división de opinións, o que sempre aconteceu en Balaídos cos xogadores talentosos. Cando o esférico chegaba a pés dun rapaz espigado que xogaba de dianteiro, aumentaban os decibelios, a xente apertaba os puños, erguíase do seu asento. O meu avó explicoume que se trataba de Vlado Gudelj, o noso máximo goleador.

O encontro rematou con empate, 1-1. A afeción, incluído o meu avó, saíu do estadio decepcionada. Eu non. Xa sabía que aquel era o equipo da miña cidade. O meu avó explicárame que o Celta é o equipo que nos representa a tódol@s galeg@s: as súas cores son as da nosa bandeira, a súa camisola presídea a Cruz da nosa capital, e o seu nome proclama a nosa cultura. Xa sabía cómo o celtismo vive ó seu equipo, viña de comprobar cómo sufren por el, e eu sufrira canda eles. Xa non había volta atrás. O meu avó estaba no certo, o seu instinto de celtista de pro non errara. Aquel primeiro de decembro de 1.991 foi o meu primeiro día como celtista.

O domingo seguinte a miña nai non tivo que enviarme ó salón para que preguntase “cómo vai o Celta”. Cando o meu avó entrou pola porta para sentar no seu curruncho, eu estábao a agardar no sofá do seu carón. Agora sabía qué significaba o “¡hip hip!”, e devecía por berralo canda el. E ó domingo seguinte, cando o meu avó abriu a porta para dirixirse a Balaídos, eu estaba aferrado á súa perna. Non me perdín un só partido de alí ó remate de tempada.

A miña primeira grande cita como celtista foi o partido fronte ó Sestao no que celebramos o ascenso a Primeira División. Cando o árbitro chiflou o final e a xente comezou a invadir o terreo de xogo, eu ollei cara o meu avó. Os seus enormes ollos azuis brilaban cunha intensidade inusitada. O seu sorriso, sempiterno, lucía con máis forza que nunca. Eu non lle quitaba ollo de enriba, e rachábame as mans a aplaudir.

Celebración do equipo coa afeción en Praza do Rei tralo ascenso do ’92.

A tempada seguinte, a do retorno a Primeira, o Señor González tiña pensado pagarme o carné de socio a min tamén. Pero un cancro de próstata varreu ó meu avó. Do seu fogar, da súa localidade de Tribuna, da súa cadeira naquel curruncho do salón. Das nosas vidas. Nunca máis se voltou a escoitar un “¡hip hip!” naquela casa.

Pasaron anos ata que puiden voltar a pisar Balaídos. Foron anos de “exilio”, pegado ó mesmo transistor que utilizaba o meu avó, no mesmo salón, pero no sofá de enfronte, respectando o seu curruncho. Foron anos nos que Xaime Escudeiro se converteu nos meus ollos. El foime narrando cómo Cañizares se convertía no porteiro menos goleado da liga, grazas ó cal mantiñamos a categoría con vitorias tan importantes coma aquel 3-2 fronte ó Barça do Dream Team, que aquel ano se proclamaría campión de Liga e Copa de Europa. Este partido vino no Chester, mítico bar calvariense, canda o meu curmán David. A el tamén lle metera “o becho” do Celta o meu avó, e el recolleu o relevo coma guía na miña formación como celtista.

Santi Cañizares, zamora na tempada 1.992/93.

Presenciei, un 20 de abril, cómo Alejo destrozaba o punto de penalti e con el as nosas ambicións de acadar o noso primeiro título, naquela final de Copa no Vicente Calderón fronte ó Zaragoza de Víctor Fernández. Eran as primeiras bágoas que vertía como celtista. Ese mesmo ano papei de principio a fin o infumable partido amañado fronte ó Valladolid, no que selamos a permanencia e no que a ambolosdous lles valía o empate para cumprir os seus obxectivos.

Momento no que Alejo lanza o penalti que ía deter Cedrún.

Once que sacou o Celta na final de Copa do ’94.

Tamén por Xaime Escudeiro escoitei o hat trick de Gudelj en Las Gaunas, co que da man de Carlos Aimar certificabamos a salvación matemática nun ano complicado no que nos desmantelaran o equipo da tempada anterior.

O verán de 1.995 vin cumprido un dos soños da miña vida. Polo meu aniversario, o meu curmán David agasallábame co carné de socio do Celta, e de paso facía de min o rapaz máis feliz do mundo. Voltaba a Balaídos, e facíao para non abandonalo xamáis.

Pode que como exame para comprobar se tiña o que hai que ter para ser socio do Celta, a primeira proba que tiven que superar como abonado foi de órdago. Case morro co susto ó comprobar cómo descendían administrativamente ó Celta a Segunda División B por non presentar a tempo os avais ante a RFEF, pasei semanas pegado á radio escoitando noticias de terminoloxía burocrática que non entendía nin de lonxe, saín á rúa nunha manifestación multitudinaria, e finalmente, tras unha mañá enchufado ó walkman escoitando a votación de tódolos presidentes de Primeira División, celebrei chorando e correndo coma un tolo pola beira de Samil a decisión destes de ampliar a Liga a 22 equipos.

E como socio, podo dicir que tiven o privilexio de vivir tanto os mellores coma os peores momentos da historia do Celta. Desfrutei da época dourada do EuroCelta e padecín este último lustro de pesadelo interminable na Segunda División.

Vin cómo comezaban a aterrar en Vigo xogadores dunha calidade extraordinaria, como Mazinho, Revivo, desfrutei dos primeiros destellos como celeste dun díscolo Mostovoi, e quedei namorado para sempre do seu fútbol, da súa clase infinita. Catei por primeira vez as augas de Praza América, para celebrar a permanencia acadada tras destrozar a un Real Madrid campión, na penúltima aparición salvadora de Gudelj.

Vlado celebrando un dos tres goles que lle espichou ó Madrid na derradeira xornada da 96/97.

Afíxenme a gañar na primeira tempada dunha época inesquecible, na que guiados por Mazinho e liderados pola mellor versión de Mostovoi, perfectamente complementado por Karpin, rematamos por clasificarnos por segunda vez na nosa historia para a Copa da U.E.F.A., culminada cunha vitoria por 2 a 0 sobre o Mérida, esta vez si, coa derradeira actuación heróica do por aquel entón xa mitificado Vlado Gudelj.

Con aquel 2-0 ó Mérida, Gudelj consagrouse coma un dos mitos da historia do Celta.

Rebosei orgullo por tódolos poros da miña pel mentres a prensa deportiva mundial se desfacía en eloxios ante un Celta que abraiou a toda a Europa futbolística, deixando na cuneta a Aston Villa e Liverpool cun fútbol preciosista en competición continental, e sometendo con autoridade ós grandes da competición doméstica, coma naquel lapidario 5-1 en Balaídos fronte ó Real Madrid.

Revivo na ida da eliminatoria fronte ó Aston Villa.

O Zar, no mitico 3-1 ó Liverpool en Balaídos.

Empurrei, sopreille canda todo Balaídos a aquel balón ó que non puido chegar Gudelj na volta dos cuartos de final da U.E.F.A. contra o Olympique, e rematei o ano partíndome a ialma chorando trala única derrota en Balaídos de todo o ano, naquela fatídica última xornada contra o Atlético de Madrid, que nos deixaba fóra da Liga de Campións.

Gocei coma nunca o fixen con este deporte grazas a exhibicións ante toda Europa do calibre dos históricos e arquicoñecidos 7-0 ó Benfica e 4-0 á Juventus. Igual que os xogadores sobre o céspede, desespereime coa defensa do Lens no partido de ida, e derrubeime no partido de volta dos cuartos de final en Francia.

Celta 4 -Juventus 0.

Valery Karpin, naquel histórico 7-0 ó Benfica.

Emocioneime coa remontada histórica da segunda volta da 2.000/01, na que pasamos de rozar o descenso a meternos en Europa, alcanzando os cuartos da U.E.F.A. e a final de Copa de España. Viaxei a Sevilla, e desfíxenme en bágoas de impotencia ó ver cómo fuxía a oportunidade máis clara que xamáis teremos de acadar un título.

Golazo de Mostovoi que nos adiantaba na final de Sevilla.

Valerio, desolado tralo remate do choque.

Tamén estiven no estadio cando voltamos a quedar fóra da Liga de Campións na derradeira xornada de liga, tras aquela remontada do Sevilla en Balaídos, nun dramático partido que supoñía a despedida de Vigo tanto de Karpin coma de Víctor Fernández.

Celta 2.001/02. Para quen non o lembre, o que está entre Cavallero e Berizzo é Boban, Zvonimir Boban.

Liderei cos meus cánticos en Praza América ás afecións de Celta e Real Sociedade, nunha xornada histórica que serviu para irmanar ás dúas hinchadas durante a celebración da nosa primeira clasificación para a Liga de Campións.

Mostovoi e Mido celebran un dos goles que nos meteron en Champions tras derrotar 3-2 á Real.

Asistín atónito, aturdido, impotente, ó inexplicable desfondamento do mesmo equipazo que o ano anterior se clasificara para a máxima competición continental, e que rematou cun vergoñento e esperpéntico descenso a Segunda. Desmoroneime, cos nervios destrozados, no derradeiro partido, un despropósito que rematou con derrota 0-2 fronte o Mallorca.

Os mesmos xogadores que saltaban ó céspede de Highbury para disputar a volta dos oitavos da Liga de Campións, descendéronnos a Segunda.

Celebrei dous ascensos o mesmo ano, un en Praza América trala vitoria no campo en Xerez, e o segundo saltando ó cespede dos Camps d’Sports de Lleida despois de que o 0-3 Chapín se convertise nun 3-0 por aliñación indebida de Toni Moral. Aínda se me poñen os pelos de punta ó lembrar a festa que se desatou na capital ilerdense cando Jesús Perera marcou o gol da tranquilidade.

Toma do céspede para celebrar o ascenso en Lleida.

Case lle fago un monumento a Fernando Vázquez, baixo cuxa dirección, un plantel curto e modesto converteuse no segundo equipo da historia en meterse en Europa o mesmo ano que ascendía. Seguro que axudou contar con xogadores como Pinto, terceiro zamora da historia do clube, Silva, Ángel, Baiano, ou un Oubiña a un nivel espectacular.

David Silva, o único ano que xogou en Vigo.

Agonicei durante as xornadas finais canda un equipo ateigado de mercenarios, un equipo marcado xa co estigma da morte varias xornadas antes do remate da liga, pero que prolongou a súa agonía ata unha xornada final na que, nun episodio noxento e deleznable, Santander e Levante deixábanse perder ante Betis e Athletic, condenando ó Celta ó seu segundo descenso en tres anos.

Gustavo, todo corazón sempre, roto tralo descenso de 2.007.

Ata aquí quería chegar. Este é o punto de inflexión desta publicación porque, á súa vez, este foi un punto de inflexión na Historia do Celta. Con toda seguridade foi aquí cando deu comezo a época máis escura dos 88 anos de vida do clube. É certo que na década dos ’80 tocamos fondo histórico co descenso a Segunda B, pero non tardamos tanto tempo en retornar a Primeira. Tamén é certo que nos ’60 vagamos durante dez longos anos polo pozo de Segunda, e é ese o período máis prolongado que nos mantivemos afastados do noso hábitat natural na Primeira División. Pero nin tan sequera naquela penosa travesía dunha década polo deserto estivemos, coma sucedeu varias veces ó longo deste último lustro, a piques de desaparecer para sempre coma entidade.

É por isto polo que, a todas luces, o período que vai de 2.007 a 2.012, supón a época máis escura da Historia do Celta. É, sen lugar a dúbidas, a nosa Longa Noite de Pedra.

Tralo remate do partido fronte o Xetafe co que certificabamos a perda da categoría, iniciamos unha caída libre, un vertixinoso descenso ata o máis fondo dos infernos futbolísticos. Durante un lustro estivemos deambulando polas tenebras da Segunda sen rumbo, perdidos, sen atopar unha saída, case que desafiuzados.

Foron cinco anos vivindo un pesadelo que parecía non rematar xamáis, cinco tempadas onde non nos quedou máis remedio que afacernos a convivir coa mediocridade. Tivemos que asumir que os días de glamour remataran, as grandes tardes de gloria onde nos enfrontabamos ós mellores equipos do continente e lles faciamos fincar o xeonllo quedaran atrás. Xa non sairíamos nas portadas dos xornais nin nas cabeceiras dos informativos de deportes.

Pasamos de xogar en Delle Alpi, Amsterdam Arena e San Siro a arrastrarnos por Ipurúa, Stadium Gal ou El Collao. O mesmo equipo que percorría o mítico túnel de vestiarios de Anfield Road agora se enchía de lama en El Alcoraz.

Derrota tras derrota, fracaso a fracaso, convertímonos nun equipo máis de Segunda. Con toda a dor da nosa ialma debimos afacernos a ver ó equipo dos nosos corazóns vagar penosamente durante anos polo fondo da táboa de Segunda. A nosa camisola xa non pesaba, o noso escudo non impoñía respecto, Balaídos era calquera cousa agás un fortín.

Estes cinco anos de eterna penitencia polas catacumbas do fútbol estatal estiveron salpicados de innumerables intres traumáticos, experiencias grotescas, episodios que no pasado máis inmediato serían impensables. Ningún celtista incondicional poderá esquecer xamáis episodios deplorables como o da última xornada da tempada 2.007/08, cando coa nosa inoperancia permitíamos que o Alavés nos remontara o partido na segunda parte, e faciamos inútil a vitoria dos nosos irmáns de Ferrol, provocando o seu descenso.

Cómo borrar das nosas mentes o 10 de xuño de 2.008, día que se facía pública unha débeda de máis de 84 millóns de euros, e recoñecíase a obriga de acollerse á lei concursal para non quebrar definitivamente e evitar a desaparición como entidade. Tras unhas agónicas semanas procurando acreedores que mercasen a nosa débeda, Facenda e Caixanova facíanse cargo do 85% do montante, e deseñábase un plan de viabilidade económica que traería unha nova era de enorme austeridade a Praza España.

O director xeral antonio Chaves explicando á prensa a decisión de acollerse á lei concursal.

Os días de talonarios e orzamentos desorbitados mudaran en arcas baleiras, axustes de todo tipo e despedimentos masivos. A necesidade levou por diante símbolos de sempre, emblemas que compoñían a nosa identidade, como a marca Umbro, e ata á “voz de Balaídos”, Antón López. Oficialmente eramos un orzamento medio na Segunda División.

Con todo, seguramente o intre máis desgarrador para os castigados corazóns celtistas chegou un sábado, o sexto día de xuño de 2.009. Penso que todos estaremos de acordo en que a proba máis complicada á que nos tivemos que ver sometidos os incondicionais deste equipo foi aquel partido a cara de can fronte o Alavés, ó que chegabamos tras gañar únicamente un partido dos vinte anteriores. Nas nosas retinas quedará gravado polo resto das nosas existencias a saída ó céspede de Iago Aspas. Nas nosas ialmas está marcado a lume o instante exacto no que, pasando 85 anos, 9 meses e 26 días desque se fundara o Celta e do minuto 90, un Iago debutante coa celeste cazaba un rexeite no corazón da área pequena, agarraba o propio corazón moribundo do Celta e aplicáballe a descarga que o devolvía á vida.

Tarde heróica a do debut de Iago. Comezaba a labrarse a súa propia lenda.

Así deixabamos atrás o intre máis crítico deste lustro de pesadelo e da Historia do Celta, pero non remataba aí o noso sufrimento. Aínda tivemos que padecer unha tempada máis de desesperación, de frustración, de impotencia ó ver ó equipo incapaz de alonxarse dos postos baixos da clasificación.

Aínda así, no enésimo proxecto de ascenso fracasado, no medio dunha espesa brétema que semellaba que non nos ía permitir atopar o noso rumbo nunca máis, apareceu un pequeno raio de luz, un lonxano halo de esperanza ó que aferrarse para emprender o camiño da fuxida do inferno. Unhas aliñacións ateigadas de canteiráns levaban ó equipo a practicar un fútbol dunha calidade que non se desfrutaba en Casa Celta dende os tempos de bonanza, e só a bisoñeza e candidez da liña de ataque impedía sacar os partidos adiante.

Aí estaba a chave. A nosa propia identidade constituía os alicerces sobre os que basear un proxecto sólido de retorno á máxima categoría. O camiño de saída do pozo pasaba pola Madroa, a canteira era o sangue que precisaba o Celta para poder sobrevivir. O seu propio sangue.

Once, con 8 canteiráns, que xogou a volta dos cuartos de final de Copa fronte ó Atlético de Madrid.

Con esta nova filosofía por bandeira, o Celta protagonizou dous primeiros tercios de liga impecables, sen apearse de postos de ascenso e chegando a liderar a táboa con autoridade. Pero o mal de alturas, o exceso de responsabilidade dun plantel demasiado inexperto e implicado provocou que o equipo caíra ata o sexto posto ó remate da liga, e se vise na obriga de xogar un playoff que supuxo outro dos momentos máis traumáticos para o celtismo deste período de contínuo padecer.

O mesmo que a actuación heróica de Aspas fronte ó Alavés, ningún de nós poderá esquecer aquela fatídica quenda de penaltis á que chegamos tras un partido de infarto. No medio dunha encerrona perpetrada pola directiva do Granada, diante dun público infame e inexcusablemente violento, o punto de penalti voltábase a cruzar no destino do Celta. Semellaba, tralos catro primeiros lanzamentos, que por fin nos podería sorrir a fortuna nun momento trascendental da nosa historia, despois de case un século con ela virada de costas a nós.

Xogadores do Celta abrazados durante aquela fatídica quenda de penaltis en Granada.

Roberto, porteiro do Granada criado asimesmo na Madroa, vencíase á dereita. O lanzamento de Michu, á esquerda. Non. Tampouco desta volta a Deusa Fortuna tiña pensado amosarnos a súa faciana, a que din tan fermosa é. Esa zorra…

O que planeara era ir un paso máis alo na súa crueldade, empapar os nosos inocentes beizos co mel máis doce para acto seguido propinarnos un novo pao descomunal, definitivo. Ninguén dubidou nese momento que non sería o Celta o que pasase aquela eliminatoria. O celtismo enteiro decatouse diso cando o disparo de Michu marchou arriba, tan arriba que chegou a bicar o ceo granadino.

Alo menos Fortuna decidiu amosarse clemente, e os acontecementos precipitáronse inmediatamente. Roberto transformaba o seu penalti, e acto seguido rexeitaba o de Catalá, consumándose a traxedia. A penitencia na Segunda constaba, alo menos, dun ano máis.

Roberto Fernández Alvarellos, porteiro do Granada, transformando o seu lanzamento.

Foron cinco anos de pesadelo nos que sufrimos o indicible. Vivimos cómo partido a partido, as bancadas de Balaídos ían quedando desertas ós poucos. Derrota a derrota, as cadeiras baleiras foron gañando espazo ata deixar un panorama desolador. Decepción a decepción, os celtistas foron abandonando o barco para deixar ó equipo nas mans dos 4.000 que non estabamos nin estaremos dispostos a abandonalo xamáis.

Nós sentimos e vivimos en celeste. Entendemos o celtismo coma un sentimento incondicional, que doe, que desgarra a ialma a disgustos, pero que inexplicablemente enche, realiza, engancha. Somos adictos ó sufrimento, non saberiamos qué facer sen el. Somos inmunes á derrota, ó fracaso. Alí onde vaia o Celta, nós iremos canda el. Non importa o fondo que caia, os nosos brazos estarán aínda máis abaixo para aguantalo e empurralo de volta.

Sen dúbida este foi o filtro definitivo. Quedamos os que somos, e somos os que quedamos. Os que padecimos xogadores indignos de vestir a celeste, os que sufrimos adestradores impropios do banco de Balaídos. Transcorridos uns anos, só nós lembraremos nomes coma Vitolo, Ioannis Okkas, Juan Manuel Peña, Adrián González, Fernando Sales, Vladimir Manchev, Petar Zanev. Danilo, Saulo, Cellerino, Arthuro Bernhardt, Aarón Ñíguez. Edu Moya, Fernando Fajardo, Óscar Díaz, Fabiano Lima, Renán, Verpakovskis. Stoichkov, López Caro, Antonio López, Alejandro Menéndez, Pepe Murcia.

Diego Costa, George Lucas, Lequi, Agus, Núñez… Rober, un do Calvario, o único que safa.

Ninguén, agás nós, se lembrará deles. Porque xa estamos de volta. O fútbol devolveunos ó noso sitio, o sitio do que non debimos saír xamáis. Pero non estamos de volta grazas a un fútbol calquera. Estamos de volta grazas ó fútbol da Madroa. Apuntalados por xogadores dunha calidade e implicación incuestionables como De Lucas, Joan Tomás, Orellana, Bermejo ou Oier entre outros, a base e espírito deste equipo confórmano xogadores da terra. Xogadores que sinten e comprenden a filosofía deste clube porque levan mamando del dende cativos. Puros celtistas, afecionados que se non contasen co don de xogar ó fútbol coma os anxos, serían un máis dos 4.000 que aguantamos estoicamente o chaparrón de fútbol atroz que se nos brindou os tres primeiros anos de odisea.

Celta 2.011/12, un Celta de Primeira.

Si, xa estamos de volta. Voltaremos ós estadios glamurosos e de primeira liña mundial dos que desaparecimos cinco anos atrás. Apareceremos de novo nas portadas dos xornais, nas cabeceiras dos informativos de deportes. A prensa española falará galego, en todo o estado soarán poboacións como Catoira, Marín, O Calvario, Bertamiráns, O Porriño, Vilagarcía, Moaña, Coia, A Coruña, Ferrol, A Pobra do Caramiñal.

Álex, trala vitoria en Tarragona que nos deixaba a un paso de Primeira. A súa cara fala por si mesma.

Voltaremos máis fortes ca nunca, coa fortaleza do que se sabe sobrevivinte do inferno. Curtidos tras un lustro loitando nunha competición na que cada partido é unha batalla, unha competición que esixe o máximo, que castiga, que desgasta.

E voltaremos máis unidos ca nunca, cunha afeción que ven de reengancharse ó equipo no tramo final dunha loita polo retorno que, ollando cara atrás, foi eterna. Benvid@s sexan. Porque a nova loita que se nos presenta por diante vai a ser incluso máis dura, máis esixente en moitos aspectos. E ímol@s precisar a toad@s.

Xa estamos aquí, no lugar que por historia nos pertence. Sabemos que nos botaban en falta, cónstanos que preguntaban por nós. Pedimos desculpas pola demora. A cousa complicouse un pouquiño. Liáronnos. Pero non se preocupen, porque desta volta non temos pensado marchar.

A estreleira, o galeguismo presente nas celebracións.

Iso si: se marchamos, aí estaremos @s 4.000. Porque non entendemos outro xeito de ser do Celta que o incondicional. Porque ése é o único xeito. Que lles pegunten a eles, ós heroes que nos trouxeron aquí. O meu avó estaría orgulloso. Si, avó, xa estamos en Primeira.

¡Hip hip!