Parque Tayrona, Cartagena e Capurganá. Chegamos ó Caribe e despedímonos de Sudamérica.

Saímos de Medellín e chegamos á localidade de Santa Marta o luns 9 de xullo. Baixamos do autobús, e unha labazada de aire fervendo cruzounos a cara. Non teño datos oficiais da temperatura e porcentaxe de humidade que alí había, pero os meus contactos no inferno aseguráronme que alí estaban bastante máis fresquiños.

De Santa Marta collimos un microbús que nos levou á entrada do Parque Nacional Natural Tayrona. E foi aí, na entrada do parque, onde obtivemos unha nova evidencia de que o mundo que hai cinco meses decidimos percorrer é pequeno, moi pequeno. Non sei por qué imos investir un ano en coñecelo, porque co ridículo que é podiamos facelo perfectamente mentres sacamos a pasear ó can. Veredes a qué me refiro.

Viñamos de pasar baixo o letreiro do portal, estabamos encarando ó grupo de militares encargados de facer o control de accesos, cando, mentres remexía na miña riñoneira para atopar o pasaporte, escoitei a Cons dicir con voz de incredulidade: “¿Ida?”

E efectivamente, alí estaba a nosa dinamarquesa do Europe Team, a que coñeceramos á saída de Bolivia e da que nos despediramos, ilusos de nós, para sempre en Lima había case un mes. Pero é que canda ela estaba  Natalie, a suíza que coñecimos o mesmo día e á quén tamén lle dixemos adeus na capital peruana.

Ida e Natalie, un reencontro co que non contabamos. En absoluto.

O seu grupo completábano Eldin, o mozo de Natalie, bosnio igual de apaixoado e de cacho de pan que calquera paisano seu que poidamos coñecer tod@s, coma pode ser Vlado Gudelj, e unha parella de alemáns: Kathrin ela, quén destacaba pola súa intelixencia, e Tom el, que aínda que tampouco era parvo precisamente, chegaba máis a súa simpatía, era pura comedia.

Co grupo formado e feitas as presentacións, procedimos a encamiñarnos ó camping onde establecernos dentro do parque. Foi un camiño longo e tortuoso, cargados coas mochilas e cunha calor insoportable. Máis de dúas horas subindo e baixando pendentes, cruzando regatos e chimpando por penedos.

No medio da travesía.

Iso si, o traxecto foinos amenizado por unhas vistas prodixiosas, a mistura entre bosque tropical e praias caribeñas que compoñen a paisaxe do Parque Tayrona.

O Parque Nacional Natural Tayrona, no departamento de Magdalena, son 15.000 hectáreas que se extenden ó longo da costa caribeña de Colombia. Unha vasta e pechada vexetación tropical deixa paso, á súa chegada ó mar, a unha sucesión de praias, cada unha incrustada en cadansúa bahía, conxugándose para conformar unha paraxe idílica.

Esfolados perdidos, chegamos ó noso camping, o Don Pedro. Xantamos uns sandwiches, pegueime unha ducha, e tiramos para unha das praias. O de pegarse duchas en Tayrona é algo bastante pouco efectivo, por non dicir absurdo. Non comezaches a secarte e xa estás suando outra vez.

A cintura shakiresca de Cons na praia La Piscina.

A praia que escollimos para desfrutar o primeiro día foi a de La Piscina, a máis achegada á nosa ubicación no sector de Arrecifes e das que está permitido o baño. A auga, caldo, e a presencia do bosque tropical abrazándoa resulta impactante, mais as súas areas son negruzcas e o seu tamaño moi reducido.

Eldin, o bosnio de Natie.

Ás 18:00 do serán, cando comezou a cae-lo sol, voltamos ó San Pedro. Tras unha revitalizante cea e unhas amenas conversas, puxémonos a durmir. Ou a tentalo, alo menos. Non foi doado. Tivemos que facelo nunhas hamacas bastante ruíns, estreitas, que non permitían moverte para atopar a posturiña axeitada. Estaban pegadísimas a unha á outra e as colisións eran constantes. Todo isto unido á calor e á humidade infernais impediron que pranchase a orella nin un minuto.

Sector de tendas de campaña do Don Pedro. Nós optamos polas hamacas.

Ademáis durmimos á intemperie, e un exército de mosquitos despiadados acribilláronnos sen compaixón. Tan prácida noite provocou que amencera medio morto. A calor abafante non me deixaba respirar con facilidade, 48 horas sen durmir tíñanme os miolos fundidos, e cando o persoal arrincou hacia a praia eu non fun quén de me erguer. Pasei o día ciscado coma un saco de patacas.

Praia Cabo San Juan de Guía.

Desta volta o grupo decidiu visitar a praia Cabo San Juan de Guía. Polo que me contaron e pola reportaxe gráfica que me amosaron, a calidade désta é bastante superior á de La Piscina. Máis ampla  e con mellor area, para comezar.

Cando chegaron e tras collerme con pinzas para arrastrarme ata o comedor, procedimos a cear. O mesmo que a noite anterior, aproveitamos o tempo que o xenerador nos brindou enerxía eléctrica para botar un anaco de parola e xogando ás cartas, antes de padecer unha nova tortura tratando de pegar ollo naquelas hamacas do demo mentres os mosquitos se pegaban unha enchenta co noso sangue. Unha lexión de mosquitos mórbidos foi o que deixamos tras de nós á nosa partida.

Ó día seguinte, mércores, Cons e máis eu abandonamos o Parque Tayrona. Despedímonos da peña, especialmente das nosas mociñas Ida e Natie. Xa non me atrevo a dicir que para sempre, pero e principio así debería ser. Unha vez máis emprazámonos a ese teórico reencontro en Vigo. Coma digo sempre, a saber.

Desfixemos o camiño feito nunha nova tunda do máis interesante, e en Santa Marta collimos un autobús cara o noso vindeiro destino: Cartagena de Indias.

O plan trazado especificaba que só podiamos pasar unha noite en Cartagena. Capital do departamento de Bolívar, conta con máis de un millón de habitantes, e seguramente sexa a cidade con máis peso histórico de Colombia.

Cartagena de Indias.

Proba delo é o seu casco vello, espectacular e protexido por unha muralla, o cal lle outorga o alcume de Ciudad Amurallada. Este centro histórico evidencia a natureza caribeña de Cartagena. O acento das súas xentes, de raza negra na súa maioría, as cores vivas das fachadas das súas casas, a música saíndo do interior duns fogares coas portas e fiestras abertas… Lembroume poderosamente a La Habana.

Tras pasar a noite era momento de emprende-la marcha unha vez máis. O plan de evacuación de Sudamérica destino México dictaba que, tras Cartagena, debiamos descender pola costa do Caribe hacia Capurganá, vila ubicada xusto na fronteira con Panamá, e alí coller unha serie de lanchas que nos achegasen a Panamá City, dende onde tiñamos reservado un voo a Miami. Por último, da meirande cidade de Florida voariamos ó noso destino final: Cancún.

Muralla de Cartagena, coa súa bandeiriña e todo.

O caso era que o voo dende Panamá City tiñámolo para a madrugada do luns 16 ó martes 17. Co tempo ben xustiño, como a min me gusta. Aínda así, a Cons entráronlle as dúbidas. Esa mesma noite chegaba a Cartagena Regina, a recepcionista do Che Lagarto Santiago de Chile, a que coñecimos de facer o rexistro no hostel e de despedirnos o día que partimos hacia o Atacama.

El quería ficar un día máis para quedar con ela. Eu non estaba disposto. Unha vez máis, coma sucedera en Florianópolis. E unha vez máis, decidín continuar pola miña conta, emprazando o noso reencontro para dous días despois en Capurganá. Así as cousas, alá fun.

Dentro da ruta Cartagena – Cancún, de por si complicada, o tramo Cartagena – Capurganá tamén tivo o seu aquel. Saín da terminal de Cartagena ás 4 da tarde hacia Montería, xa que non hai autobús directo a Turbo, dende onde hai que coller unha lancha ata Capurganá. Unha vez chegado a Montería, o que sucedeu ás 22:30 da noite, supostamente debía agardar na terminal ata as 4 da madrugada, hora á que partía o primeiro bus hacia Turbo. Supostamente.

Nada máis poñer un pé na terminal de buses, un tipo ofreceume saír de inmediato. Valorei a posibilidade, e entre agardar seis horas nunha estación polo autobús hacia Turbo e facelo na mesma Turbo pola lancha hacia Capurganá, que segundo as miñas informacións saía ás 8 da mañá, optei pola segunda. Craso erro.

Cheguei á famosa Turbo ás 02:30 da madrugada, tras catro horas rebotando nunha furgalla completamente destartalada que me deixou no peirao do pobo, onde debía agardar polo bote destino Capurganá. E vaia peirao. As augas botaban un fedor a cadáver putrefacto que tumbaba para atrás, a rúa onde estaba ubicado contaba con varios locais de “mulleres de moral distraída”, e a miña compaña era o vixiante do peirao, Vicente, un señor duns cincuenta e tantos anos coxo e medio tullido.

Peirao de Turbo a primeira hora da mañá.

E qué ben estaba con Vicente, a pesares de que non me facía nin puñeteiro caso. Cando a compaña aumentou, achegáronse á nosa posición catro suxeitos de apariencia cando menos sospeitosa. Sentaron onda nós, e comezaron a pintar liñas de cocaína e a metelas para adentro coma quen come pipas. Tamén bebían chupitos dunha brebaxe estraña que sacaban dun frasco coma de xarope, que lles facía tusir e cuspir unhas flemas que parecía que vomitaban a Viscoso, a pantasma boa dos Cazapantasmas.

Foi a primeira vez en toda a viaxe que me sentín inseguro de verdade, que percibín un risco real de que me puidesen dar o pao. Eran catro maromos de tamaño considerable, de farlopa ata as orellas, e aínda por riba, o suposto encargado de defenderme era un avó tullido. Perfecto.

Afortunadamente non pasou nada, e os tipos simplemente pasaron de min coma facía Vicente. Ás 05:00 da mañá o ceo comezou a clarexar, e o peirao de Turbo comezou a encherse de xente e de movemento. Abriu unha cafetería de por alí preto, e metinme nela a que me ignorasen un pouco máis, as últimas horas de espera.

Cheguei a Capurganá sobre as 14:00 do serán, tras cinco horas rebotando no mar nunha lancha dunhas vinte persoas. Capurganá, como dixen, é unha pequena localidade situada xusto na fronteira con Panamá, no departamento colombiano de Chocó.

Capurganá.

É unha vila pequerrechiña, de pouco máis dun milleiro de habitantes. Tranquila, as súas xentes son unha gran familia. Dirixinme ó hostel que me recomendara Marcos, o coruñés de Medellín. Chamábase a Posada del Gecko, unha hospedaxe ben xeitosa.

Preguntei por Shirley e Alberto, os encargados de rexila, e tras unha boa ducha púxenme a falar con eles.

Patio de “La Posada del Gecko”.

Todo ía xenial, ata que lle comentei a Alberto que debiamos tomar un voo en Panamá a madrugada do luns. Con xesto de incredulidade, comentoume que era imposible que chegasemos a tempo se non saíamos ese mesmo día. A travesía en lancha ata Panamá leva dous días, segundo parece. Pero Cons non chegaba ata o día seguinte.

Quixen avisalo para que aprazase ou anulase o voo, xa que el tiña o billete electrónico no seu ordenador, pero non había enerxía eléctrica no pobo. Foi ó día seguinte, sábado, cando chegou e o propio Alberto lle contou a nosa situación desesperada.

Xa estaba. Aquí teño falado dos meus medos de relaxarnos, dado que todo estaba a saír perfecto ata entón. Baixamos a garda, confiámonos, encomendámonos á nosa sorte e arriscamos de máis.

Campo de fútbol de Capurganá.

Iamos co tempo moi xusto para chegar a Panamá, e a Cons ocorréuselle, aínda por riba, quedar un día máis en Cartagena. Erro enorme.

Pero é que iso non é todo. Aínda que, se por algunha milagre do destino, conseguíramos unha lancha hacia Panamá para saír no mesmo momento que chegara Cons, non tiñamos cartos para pagala. E este erro é de exceso de confianza de ambolosdous. Non tiñamos cartos en efectivo enriba para pagar a lancha, e en Capurganá non había caixeiro automático.

¿Cómo imaxinar algo así, se ata no pobo máis deixado da man de Deus en Bolivia dispuxemos da posibilidade de retirar cartos? Aínda así, son cousas coas que hai que contar, temos que estar máis alerta. Entre Alberto e o seu amigo Stefano tentaron atopar unha solución de tódalas maneiras posibles.

Praia en Capurganá.

Desvivíronse por axudarnos, percorrimos tódolos hoteis da aldea procurando un que nos adiantase os cartos para nós ingresarllos de contado, incluso Stefano nos deu o seu número de conta para facerlle a transferencia ó día seguinte, xa que estaba disposto, tanto el coma Alberto, a emprestarnos eles os cartos. Pero problemas coas chaves da conta impediron a operación. Estabamos condenados a perder o voo de Panamá a Miami, e en consecuencia o de Miami a Cancún. Douscentos dólares ó carallo, como se as nosas economías (especialmente a miña) non estivesen maltreitas de abondo.

Resignado, estaba a piques de dirixirme á praia. Xa estaba remexendo na mochila na procura da toalla, cando de súpeto a Alberto se lle acendeu a bombilla. Fabio, un amigo seu co que xa non se levaba, podería adiantarnos os cartos. Segundo parece, ó tipo gustábanlle máis os cartos que a un parvo un caramelo, e a cambio dunha pequena comisión, el poderíanos facer o préstamo. Precisamente diferencias monetarias foron as que estragaron a amizade entre Alberto e Fabio, amigos dende as súas vidas na Italia.

Dirixímonos, sen tempo que perder, ó hostel que rexentaba Fabio, todo un mafioso napolitano segundo a descripción tanto de Alberto coma de Stefano. Preguntamos por el na entrada do albergue. Non tardou en baixar. Coa imaxe de mafioso que tiña eu na cabeza e que me formaron os seus ex-amigos, case caio de cú ó velo achegarse a min.

Lucía barba de tres días, era pelado e portaba un sombreiro branco. Levaba a camisa desabrochada ata debaixo do peito… e un mono aferrado ó seu pescozo. Non puiden evitar que me viñera á mente a imaxe de José Luis Moreno en Torrente 2. A semellante elemento era a quén estabamos dispostos a entregarlle o futuro da nosa viaxe.

Contámoslle os nosos males, a nosa situación desesperada, e inmediatamente pediunos que acougásemos. A camorra estaba alí, e estaba disposta a facernos o favor. Triunfada monumental. Non nos ía emprestar os cartos. Directamente íanos conseguir unha lancha para saír o día seguinte hacia Panamá e chegar así a tempo de coller o avión en Panamá City, xusto unhas horas antes do despegue. Cons, cousas do destino, viñera na lancha de Turbo a Capurganá falando coa ex-moza de Fabio, contáralle que pretendíamos chegar a Panamá en lancha, e cando chegamos ó seu hostel Fabio xa nos tiña todo preparado.

A safada que viñamos de vivir non era normal, e a sorte que estamos a ter nesta viaxe moito menos. Aínda facendo as cousas rematadamente mal coma viñamos de facelas nesta ocasión, ó máis puro estilo Adri, deixando todo para a improvisación do último segundo, co “malo será” por bandeira, acabamos safando e tirando para adiante. Cousas do destino. Pode que cousa de meigas. Seguro que cousas das estrelas.

Ó día seguinte, domingo 15 de xullo pola mañá cedo, iamos partir hacia Panamá, dispostos a evitar o famoso tapón de Darién, os menos de cen quilómetros que os E.U.A. se empeñan en sacarlle á estrada Panamericana, vía acuática. E estabamos a piques de abandonar Sudamérica, un continente que nos marcou de por vida. Un mundo en cada país, todos diferentes entre eles. Cada un coa súa maxia particular, coa súa oferta única. E en todos un denominador común: a paixón, o sangue quente, moi quente. Fervendo.

Abofé que nos marcou de por vida. Non en van, aquí atopamos entre os dous cinco das nosas bolas máxicas, nada menos. Deica sempre, Sudamérica. Palabra de que volverei.